Als doorsnee burger maak je je zorgen. Over veiligheid, in huis, op de weg, in het water, op het water. En je denkt dat je weet wat je moet doen als het fout gaat, maar dat is niet zo. Gelukkig organiseerde de gemeente De Marne op de Dag van de Veiligheid, dinsdag 10 oktober, rond het gemeentehuis, een manifestatie waar de doorsnee burger zichzelf kan confronteren met die veiligheid.
Arno Schreuder van de brandweer legt het uit: ‘Snel doorhebben wat er aan de hand is, daar gaat het om. Vroeger, met eiken meubels en gewone stof en behang, duurde het 15 minuten voordat een kamer in brand stond. Dat wil zeggen dat de temperatuur is opgelopen tot de dodelijke 900 graden waarbij je niet meer kunt inademen. Daar staat nu drie minuten voor, door zeer brandbare kunststof in het interieur. Mensen hebben brandmelders die defect zijn, met lege baterijen, en zelfs brandmelders die nog in de verpakking zitten. Die goed functionerende brandmelders zijn zo cruciaal om snel te kunnen reageren.’
Oei, toch maar eens omzien naar die brandmelder die ergens in een la moet liggen in mijn werkkamer. En wat zijn de meest voorkomende oorzaken van de brand in huis: ‘’Roken. Brandende sigaret die op een kussen valt, of in de vuilnisbak terecht komt. Koken. De vlam in de pan. En falende apparaten.’ De enthousiaste brandweerman vertelt: ‘Ik zit op een hobbyclub van zendamateurs. We hebben daar een klauwhamer en die heet: universeel gereedschap herstel Chinese apparaten. Als je de oplader van je telefoon kwijt bent, koop dan geen goedkope, meestal Chinese rommel. Koop deugdelijk, veilig spul.’ En de friteuses dan, vraag ik gretig, om foute buren af te wassen: ‘Dat valt mee,’ zegt hij. Het aantal fikkende friteuses neemt niet toe en dat komt door de dubbele beveiliging die er verplicht op zit.’ Ik krijg nog een veiligheidswijsheid mee: ‘Is het vuur zo groot als een voetbal, dan kun je nog proberen zelf te blussen. Is het groter, zo snel mogelijk de woning verlaten.’
Ik ben een uitstekend automobilist, die last heeft van de talloze hufters op de weg. Veilig Verkeer De Marne bevestigt me daar in. Fietsende schooljeugd: twee fietsers mogen alleen naast elkaar rijden als de verkeerssituatie dat toelaat. Dus niet met drie, vier man, over de weg rotzooien. De groep legt me in het collectieve interview uit wat de grote problemen in het verkeer zijn: ‘Te hard rijden. Vooral op de nieuwe weg tussen Winsum en Mensingeweer. Mobieltje aan in de auto, maar ook op de fiets. Tractors die harder dan 25 rijden.’ Oh, heel herkenbare hufterigheid. ‘En de racefietsers,’ vervolgen ze: ‘Die e-bikers gaan veel te hard. Die speed pedelics, die zijn werkelijk levensgevaarlijk. En die grote groepen op racefietsen niet te vergeten.’ Fietsende hufters toch, denk ik bij me zelf. Wat moet er aan gedaan worden, vraag ik. In een koor klinkt het: ‘Meer en strenger handhaven door de politie.’ Ouders, let op uw kind. De VVN-groep doet op scholen controle op gezichtsvermogen. En dan blijken er kinderen te zijn die niks zien omdat ze geen brilletje willen dragen……….’
De ambulance verpleegkundige Tom Gruintjes tikt me als goede burger op de vingers. Ik ga altijd aan de kant voor ziekenwagens met blauwe lampen en ta-ti, ta-ti. ‘Niet doen, zegt hij vermanend. ‘De kans dat je in de berm komt is veel te groot en dan hebben we nog een extra ziekenwagen nodig. Rem niet voor ons om ons sneller langs te laten. Als je remt, moeten we ook op jou remmen en dan verliezen we snelheid met zo’n bak van vijf ton. Wij bepalen zelf wel of we kunnen inhalen of niet. Blijf gewoon doorrijden en hou de rechterkant van de weg aan.’
‘Inbrekers hebben aan drie dingen een hekel: lang werken, lawaai en licht,’ doceert politieman Jan Mulder me. Hij doet voor hoe hij een lips-slot dat niet op de nachtstand staat, met een stukje plastic in een roetsj opent. Maak het ze lastig is de boodschap. Zet de deur op het nachtslot als je weggaat. Een bewegings-lichtsensor is af te raden. Goede leden van het dievengilde verkennen situaties van te voren en plakken met een stukje tape de sensor overdag af. ‘Neem een lichtsensor,’ zegt Mulder: als het donker wordt gaat-ie aan, als het dag wordt gaat-ie uit. Je ziet dat hij functioneert en voor de inbreker is er veel te veel licht. Een inbreker houdt er niet van lawaai te maken. Een ruit inslaan doet-ie liever niet. Dubbel glas geeft veel meer lawaai dan enkel glas. Toch enigszins verontrust over wat me toch allemaal bedreigt, stelt de politieman me uiteindelijk wel wat gerust: ‘Het aantal inbraken neemt af. Maar neem wel zelf maatregelen. Ik weet het al: ik neem weer een goeie, waakse Tervurense herdershond. Is gezellig en bovenal een stuk veiliger.
Zet een bordje neer met de tekst: ‘Niet zwemmen, zeer gevaarlijk’, dan gaan mensen daar toch zwemmen, zegt Peter Stuit, life-guard van de Reddingsbrigade Groningen. Dat zijn mannen en vrouwen die in de kanalen, plassen, rivieren drenkelingen te hulp schieten. ‘Groot probleem is dat mensen niet naar de waarschuwingen luisteren,’ zegt Stuit. ‘Mensen overschatten zichzelf, ze denken dat ze de stroming wel aankunnen, dat ze temperatuur van het water wel kunnen weerstaan.’
Leermoment voor de hulpvaardige burger in geval van nood, heeft hij ook: ‘Bel eerst 112. Denk na voordat je zelf in het water springt, de situatie kan zeer gevaarlijk zijn. En zorg ervoor dat je met iemand anders bent die jou kan helpen, anders heb je binnen de kortste keren twee drenkelingen.’ Hij houdt een pleidooi voor het verplicht schoolzwemmen diploma A, B en C. Er moet steun zijn voor kinderen die geen zwemles kunnen betalen. En aandacht voor de kinderen uit de etnische groepen die totaal geen besef van het gevaar van water hebben.’
Een nuttige bijeenkomst over veiligheid. Complimenten voor de mannen en vrouwen die informatie gaven op geestige en zeker ook professionele wijze. Heel jammer is dat er vrijwel geen publiek was. Daarover niet getreurd: evaluatie schrijven en nieuwe plannen maken. Om de burger bewust te maken van veiligheid in het dagelijkse leven in het huis, op het erf en daarbuiten.
Tekst en foto’s: Berto Merx
