Op 1 januari 2019 worden de gemeenten Bedum, De Marne, Winsum en Eemsmond samen gemeente Het Hogeland. Wat betekent dit voor de inwoners van De Marne en voor hun burgemeester Koos Wiersma?
Koos Wiersma (61) is bezig aan zijn tweede termijn als burgemeester van De Marne. In 2010 begon hij in een gemeente die onder curatele stond en had dus meteen een zware taak. Hij heeft er, samen met zijn ambtenarenapparaat, flink de schouders onder gezet en inmiddels is de gemeente in rustiger vaarwater, hoewel dat ook maar een relatief begrip is. De Marne zit momenteel namelijk midden in een fusie met Bedum, Winsum en Eemsmond. Dat ziet Wiersma echter juist als grote uitdaging.
De burgemeester
‘De nieuwe gemeente telt straks 48.000 inwoners. Door de fusie worden meer mogelijkheden gecreëerd om uitdagingen op het gebied van economie, werkgelegenheid en vormgeving van het sociale domein het hoofd te kunnen bieden. De Marne is heel klein en moet nu al vaak samenwerking zoeken om bepaalde opgaven te kunnen volbrengen. De fusie is niet zozeer om geld te besparen als wel om met hetzelfde geld wat meer te kunnen doen, om robuuster, meer toekomstbestendig te worden. Als kleine gemeente ben je erg kwetsbaar.’
Na de raadsverkiezingen
De burgers zullen het misschien niet direct merken maar voor de vier huidige burgemeesters, de raadsleden, wethouders en ambtenaren heeft de fusie grote consequenties. Na de raadsverkiezingen, die in de gemeente Het Hogeland een half jaar later dan in de rest van Nederland zullen plaatsvinden, zal opnieuw bekeken worden wie er op hun plek kunnen blijven zitten. Zijn er nu 62 raadsleden, straks zijn dat er nog maar 29, van de twaalf wethouders moeten er acht iets anders gaan doen en de vier burgemeesters zullen ook op zoek moeten naar een nieuwe baan. Ambtenaren worden waar mogelijk herplaatst. Hoe hun werkzaamheden er uit komen te zien wordt gedurende de komende anderhalf jaar verder uitgewerkt.’
Integraal werken
‘Er gebeurt steeds meer digitaal. Maar hoe gaan we dat dan doen, ook voor mensen die daar niet zo bedreven in zijn? Hoe gaan we het hiërarchisch doen? Denk aan zelfsturende teams. Laten we ambtenaren veel meer integraal werken zodat de burger voor meerdere onderdelen van eenzelfde zaak niet steeds naar een andere afdeling hoeft, maar dat alles wat ermee samenhangt door één team kan worden afgehandeld?’ Dat alles moet nog verder uitkristalliseren.’
‘Geen nieuw gemeentehuis
Natuurlijk is er ook de vraag: wat gebeurt er met de gemeentehuizen en komt er een nieuwe, centrale plek waar de burgemeester en de gemeenteraad zetelen? Wiersma: ‘Er komt geen nieuw gemeentehuis. Vergaderingen kunnen rouleren. Als er vergaderd moet worden over iets dat zich in De Marne afspeelt zou je in Leens kunnen vergaderen. De burgemeester krijgt misschien wel een flexplek, er zijn meer gemeenten die dat op die manier doen. In Leens wordt een deel van het gemeentehuis gebruikt voor een nieuwe school. Uitgiftepunten voor paspoorten en identiteitskaarten houden we voorlopig in stand, maar het zou goed kunnen dat aanvragen voor documenten in de toekomts digitaal afgehandeld worden. Omdat identiteitscontrole nodig blijft kun je dan met de ambtenaar afspreken wanneer je thuis bent, zodat het document thuisbezorgd kan worden. Ook voor andere zaken als het aanvragen van wat complexere vergunningen is huisbezoek niet ondenkbaar.’
Nieuwe burgemeester
‘Wie er straks burgemeester wordt van de gemeente Het Hogeland is nog onbekend. Half november 2018 wordt er een waarnemend burgemeester aangesteld. Dat kan een van de vier huidige burgemeesters zijn maar dat is niet gebruikelijk’, aldus Wiersma.
Burgemeester Koos Wiersma
Wiersma voelt zich in De Marne prima thuis. ‘Ik probeer mezelf te zijn en contact met de mensen te hebben. Dat vind ik het mooie aan dit vak. Je hebt verantwoordelijkheid en tegelijk fijne, en een enkele keer ook minder fijne contacten met mensen, bijvoorbeeld als er ruzie is. Soms kun je echt wat voor mensen betekenen en soms niet, maar ik houd me nooit afzijdig.
Een groot goed in De Marne is dat het gemeentebestuur heel benaderbaar is. Burgemeester, wethouders, raadsleden en ambtenaren zijn heel dichtbij. Als de vier gemeenten straks samengaan is er niet alleen geografisch een grotere afstand, het gevaar bestaat dat ook de afstand tussen bestuurders en burgers groter wordt. Koos Wiersma denkt dat dat wel los zal lopen, maar dat het wel belangrijk is alert te blijven. ‘Hoe goed het contact met de burgers is ligt helemaal aan de bestuurders van de nieuwe gemeente. Ik vind dat sowieso een belangrijk aspect van de taak van bestuurder, de blik moet naar buiten gericht zijn.’
Trots op afgelopen zeven jaar
Terugkijkend op de afgelopen zeven jaar kan Wiersma met trots zeggen dat er veel bereikt is. De financiële crisis was zwaar. Er moesten moelijke beslissingen genomen worden zoals het inkrimpen van het ambtenaren apparaat en het sluiten van bibliotheken. Ook het zwembad stond op de tocht. Maar gelukkig waren alle dorpen al gewend heel veel zelf te doen waardoor zaken door de burgers zelf heel goed opgepakt zijn. Zo is het zwembad in Leens voorlopig gered door de enorme inzet van een grote club vrijwilligers. Ook op Lauwersoog is veel gebeurd. ‘De Kadeverlenging, echt een hoofdpijndossier, hebben we opgelost en er is veel geïnvesteerd in de haven.’
Niet lang thuis zitten
Wat hij na 1 januari 2019 doet weet hij nog niet, ‘Ik ben dan ambteloos burger. Ik blijf wel dromen natuurlijk. Tot 2019 is dit voor mij een mooi proces om mee te maken. Voordeel van straks even geen baan hebben is dat je wel veel tijd hebt. Daar kijk ik ook wel naar uit. Mijn vrouw en ik houden erg van reizen, maar ja, je kunt niet altijd onderweg zijn. Ik kan niet al te lang thuis zitten, ik wil wel wat doen dus ik hoop dat iets interessants mijn pad kruist.’
Tekst: Nicolette Hetzler
