In de raadsvergadering van de gemeente De Marne werd de zoveelste uitval gedaan in de stellingenoorlog rond het waterpeil van het Lauwersmeer en de rietproef. In de rondvraag stelden de fracties van de VVD en het CDA de ‘onrust in Zoutkamp’ aan de orde. En wethouder Herwil van Gelder moest proberen in het mijnenveld geen misstap te begaan.
We belanden in de grote groene wereld. Voor het Lauwersmeergebied moet een beheersplan komen in het kader van Natura2000. Zoals dat voor talloze natuurgebieden geldt. Eenvoudig gezegd: zo’n gebied verandert in de loop van de tijd en wat wil je dat daarin behouden blijft. Aan het uitwerken van dat plan is zes jaar geleden begonnen, met als tableau de la troupe: Staatsbosbeheer, de gemeenten De Marne, Dongeradeel, Kollum, de waterschappen, de Fryske en Groninger provinciebesturen, het ministerie van Economische Zaken, watersportondernemers en de landbouworganisatie LTO. En er is vast een soldaat of luitenant vergeten of staat er ten onrechte op. In juli 2016 keurde het ministerie van Economische Zaken het Natura-plan goed. Het provinciebestuur is de ‘uitvoerende partner’ van dit plan. De generaal, zeg maar.
In het kader van dat beheersplan wil men de rietaanwas terug dringen. Hoe dat moet wil men experimenteel uitvogelen. Dit experiment is de rietproef en in dit experiment wil men in het voorjaar van 2017 twee keer gedurende zes weken het waterpeil van het Lauwersmeer zo’n 40 centimeter verhogen. In een brief van 25 oktober meldt de provincie het bestuur van de gemeente De Marne dat een onderzoek van een onderzoeksbureau aangeeft dat voor Zoutkamp zich een geringe verhoging van de grondwaterstand zal voordoen, en dat dit geen negatief effect zal hebben op de waterhuishouding en de infrastructuur. En: ‘Deze verhoging leidt mogelijk wel tot wateroverlast in kelders.’ Het grondwaterpeil in dit gebied zal stijgen als gevolg van de proef en dat zal wel eens merkbaar zijn aan het water in de kelders van de woningen
Het gemeentebestuur laat de provincie op 14 december hierop weten dat dit waterverhogen (dynamisch peilbeheer) allen mag als de veiligheid van de bewoners is gegarandeerd, schade moet worden voorkomen en als die zich toch voordoet snel en adequaat moet worden vergoed of opgelost. Ook drukt het gemeentebestuur de bestuurders aan het Martinikerkhof in Groningen op het hart dat er volle aandacht moet zijn voor de communicatie over het experiment en de klachtenafhandeling. Fijntjes voegt het gemeentebestuur er aan toe: ‘Verder is ons niet gebleken dat u in Zoutkamp al actief met de inwoners heeft gecommuniceerd. ‘
Dat geeft onrust, zoals tegenwoordig bijna alles wat met natuur te maken heeft onrust veroorzaakt. Het experiment moet plaatsvinden tussen 15 februari en 15 april. Je hoeft niet communicatie te hebben verder geleerd om te bedenken dat het toch echt hoogste tijd is voor de provincie om een communicatietraject met het havendorp te beginnen.
Na de landbouwsector die verzilting vreesde, het waterschap Noorderzijlvest dat tegen het verlenen van de vergunning aan hikte, aan de Friese kant had men zorg over de afwatering, nu ook nog de Zoutkampers die met schadevrees via de fracties van de VVD en CDA wethouder Van Gelder aan het jasje trekken.
Wethouder Van Gelder: ‘Het bevoegd gezag over deze proef is de provincie. Het waterschap geeft er de vergunning voor. Als gemeentebestuur zijn we actief in overleg met het provinciebestuur. In de brief hebben we helder de kaders aangegeven voor veiligheid en schade en die hebben we ook met de andere betrokken gemeenten gedeeld. Natuurlijk kan ik me de onrust voorstellen. Ik heb ook van de provincie geëist dat de proef onder alle omstandigheden snel kan worden gestopt als er schade ontstaat door de verhoging van het grondwaterpeil.’
Het Zoutkamper raadslid (CDA) Rudmer Veenwijk is er niet gerust op: ‘Ik blijf van mening dat de wethouder sneller had moeten reageren op de brief van de provincie. Als ik zie wat er door de landbouw een strijd is geleverd voor de punten om het waterpeil te meten, valt me dat tegen. Ik ben er ook niet gerust op dat het waterschap bij onverwachte weersverandering in staat is de hoogte van het waterpeil in de hand te houden. ‘
Het blijkt dat inmiddels in Zoutkamp, op het terreintje aan de Wolderingstraat, een peilpunt is aangelegd. Een buis van veertig meter in de grond om de beweging van het grondwater te meten. De Zoutkamper burger Veenwijk is – naar eigen zeggen – alleen geïnformeerd middels een stukje in een provinciale nieuwsbrief die hij onder ogen heeft gehad via dorpsbelangen.
Wethouder Van Gelder: ‘Als gemeente hebben we de tijd genomen om de provincie in de brief harde kaders te stellen.’ Raadslid Veenwijk: ‘We houden de vinger aan de pols. ‘
Het wachten is op de volgende uitval vanuit het schuttersputje of de loopgraaf van een van de partijen op Battlefield Rietproef.
Teksten + foto: Berto Merx
