Vrijdagmiddag was de feestelijke kick-off van het verzorgingstehuis Olde Heem-nieuwe stijl in Kloosterburen. Anne Hilderink, initiator en bestuurslid van de coöperatie Klooster & Buren die het tehuis beheert, was op gepaste wijze trots op wat er in jaren gepresteerd is. Een trots die door de talloze aanwezigen, bestuurders, vrijwilligers, bewoners, gemeenteraadsleden, leden van de plaatselijke harmonie en de carnavalsvereniging, werd gedeeld.
In het kort en ongenuanceerd. Oldeheem maakte deel uit van de Zonnehuisgroep Noord. Door financiële en zorginhoudelijke beperkingen dreigde Olde Heem gesloten te worden. Het systeem van zorgzwaarte indicatiestellingen leidde er toe dat dergelijke huizen niet meer rendabel zijn. Zo veel mogelijk thuis hulp verlenen is het beleid van de regering. Je zou ook kunnen zeggen: je moet er wel heel erg aan toe zijn om nog een verzorgingshuis binnen te kunnen komen. In wezen kunnen tehuizen slechts heel weinig mensen opnemen en dan alleen de ergste hulpbehoevenden. Dit kunnen de grote zorginstituten niet aan, want er ontstaat overcapaciteit, lege kamers en appartementen en uiteindelijk sluiting, een verschijnsel dat zich overigens overal in Nederland voordoet.
Het broeide al jaren in Kloosterburen; er waren zorggroepen als Philadelphia voor mensen met verstandelijke beperkingen en zorgsteunpunt stichting Sint Jan actief. Uiteindelijk kwam men er gewoon op uit dat het voor de leefbaarheid niet kon dat Olde Heem gesloten werd, dus werd het gebouw gekocht in december, voor 4 ton. Dit klinkt makkelijker dan het in werkelijkheid was. Anne Hilderink: ‘De essentie van het nieuwe Olde Heem is: wat heeft iemand nodig en daar vragen we bewoners naar. Het is breder dan alleen zorg. We zijn er voor mensen die hier beschermd willen wonen of misschien wat hulp nodig hebben, maar ook voor mensen die flink zorg vragen. We hebben op dit moment 20 bewoners, bejaarden en ook jonge mensen. Binnenkort gaan we door naar 30 bewoners. Er is een team van 12 mensen dat werkt met een zelfsturende aanpak en kwaliteit levert. Je hebt vakmanschap en kennis nodig.’
Bewoner Klaas Ronda, oud-Eenrumer, 91, vertelt: ‘Ik woon hier al zes jaar. Ik zou eruit moeten. Ik ben blij dat ik hier blijven kan. Het is hier weer beter geworden, gezelliger.’ Hij krijgt bijval van de hoogbejaarden die naast hem zitten.
Een vrijwilliger, een jonge vent, geeft een rondleiding over de jongerenafdeling. Een washok: in principe doet iedereen zijn eigen was. Een kamer voor de nachtwacht, die maakt zijn eigen bed op. Een prachtige keuken. De vrijwilliger: ‘Ik werk in de keuken, zegt hij en toont met trots een culinaire werkplaats. Ontbijt, lunch en avondeten doen we gezamenlijk, behalve dan voor mensen die buitenshuis activiteiten doen, zoals dagbesteding of werken in de tuin. We eten gezamenlijk, ook met de oudjes, en die vinden dat geweldig. Bewoners zijn zelf verantwoordelijk voor opstaan en slapen gaan. Er is weleens iemand die niet zijn wekker zet, nou ja, dan help je hem.’
Heidi, een jonge vrouw, bedient de geluidsinstallatie voor het feest. Zij woont in het huis en ze werkt er ook. Zij coördineert de zorg in huis. Voorheen leidde zij een woongroep voor licht verstandelijk gehandicapten. ‘Er is hier geen managementlaag. Alles gaat rechtstreeks. Wat heeft iemand nodig en hoe doen we dat, het liefst meteen.’ Heidi denkt even na en zegt dan: ‘Het gaat om het respect voor de bewoners. Wij wandelen naast hen, en ze beslissen zelf waar ze heen willen in hun leven. Wij vragen: wie ben je en wat heb je nodig.’ Zij vertelt een detail dat heel sprekend is: Het gebouw vreet energie. Een van de bewoners is begonnen systematisch een plaat isolatiemateriaal achter de verwarmingsradiatoren te plaatsen om het warmtelek via de muren tegen te gaan. Heidi: ‘Dat is toch fantastisch. Alleen, hij doet het in zijn eigen tempo.’
Anne Hilderink: ‘Eigenlijk moeten we van de naam Olde Heem af. Wat wij doen is de zorg van de toekomst, Nije Heem zouden we eigenlijk moeten heten.’ Raadslid Pieter Boneschansker, een van de vele aanwezige bestuurders, zegt: ‘Dit is een heel mooi initiatief, mensen de kans geven te wonen zoals ze zelf willen. Als gemeente kun je geen grote rol hierin spelen, dit is de problematiek van de AWBZ, de WMO en het PGB, regelingen waar je weinig invloed op hebt. Als gemeente kunnen we behulpzaam zijn met zaken als vergunningen en geldende regelingen. Dit is iets waar we allemaal trots op zijn.
Buiten legt een vrouw uit waarom ze bij het feest is geweest. ‘Ik ben de moeder van een jonge bewoner van 23 jaar. Mijn zoon heeft stevig PDD-NOS/ADHD. Ik kan hem thuis niet de zorg geven die hij nodig heeft. Hij moet structuur hebben en dat kan ik hem niet meer genoeg bieden. Ik ben heel blij dat hij hier terecht kan,’ zegt ze als zij vrolijk gestemd op de fiets stapt.
