In Januari van 2014 verscheen er online een artikel dat documentairemakers Jaap van ’t Kruis en Marco Nauta nieuwsgierigheid prikkelde. ‘Ulrum, dorp van de toekomst’ luidde de titel. Een krimpdorp in het uiterste noorden van Groningen, dat zich ‘dorp van de toekomst’ noemde. De makers van de EO besloten naar Ulrum te rijden, en dit met eigen ogen te bekijken.
Eenmaal aangekomen ontmoetten ze een groep vrijwilligers, die was opgestaan, om hun dorp daadwerkelijk weer op de kaart te zetten. Onder de noemer ‘Ulrum Project 2034’ hadden ze 1,5 miljoen euro van de provincie gekregen en waren er verschillende projecten gestart.
Nadat Van ’t Kruis en Nauta research hadden gedaan in het dorp en gesprekken hadden gevoerd met enkele bewoners, waren ze definitief om. Dit moest op beeld, niet alleen voor Ulrum maar voor iedereen in Nederland. Ze besloten ervoor te gaan, hoewel ze nog geen omroep of financiering tot onze beschikking hadden. Begin 2014 startten ze met draaien.
Midden in het dorp bevindt zich Pand Luth – een lege meubelwinkel waarin uitgenodigde kunstenaars, architecten en planologen kunnen logeren tijdens inspiratie weken. Dit kwam mannen erg goed uit, en Pand Luth werd dan ook hun uitvalbasis. Hier kwamen ze ook Elize Rietberg tegen, studente aan de Rietveld Academie. Zij was een sokkenproject begonnen om Ulrum weer op de kaart te zetten door middel van de ‘Ulrumer Sok’.
Daarnaast kwamen ze veel in de SPAR voor de boodschappen. Deze winkel was een van de laatste ontmoetingsplekken in het dorp, en werd gerund door manager Marcel Vogelzang. Al in januari 2014, toen ze hem voor het eerst spraken, had hij het erg moeilijk om inkomsten te genereren. De meeste bewoners deden hun boodschappen namelijk in Leens. Een dorp dat enkele kilometers verderop ligt.
Omdat Van ’t Kruis en Nauta ook graag ‘jeugd’ in de film wilden hebben, draaiden ze diverse scenes met Jeroen Venhuizen. Jeroen werkte bij de SPAR, en is een echte ‘Ulrumer’ die naar eigen zeggen nooit zal vertrekken uit het dorp. Al beseft hij ook dat dit misschien in de toekomst wel eens erg lastig kan worden.
Roelof Noorda stuurt de projecten aan. De aanvoerder van Project Ulrum 2034 doet er alles aan om het dorp leefbaar te houden. Zo werd er een speeltuin gebouwd, en ging een groot deel van de subsidie naar het opplussen van de woningen in Ulrum. Een dorp in beweging houden is een zware klus, dat Roelof dagelijks bezig houdt.
Ook Van ’t Kruis en Nauta realiseerden zich tijdens het draaien, dat krimp een lastig fenomeen is. Het kent veel uitdagingen die verder gaan dan geld alleen. Ondanks de subsidie, sloot er tijdens het filmen een van de basisscholen. Daarnaast kreeg Marcel weinig steun vanuit de lokale bevolking om de SPAR draaiende te houden. Obstakels die nauwelijks te voorspellen zijn.
Ook voor Roelof Noorda was het economisch goedkoper om in Leens zijn boodschappen te doen.
Nederland verandert, en ook de demografische inrichting beweegt mee. Krimp problematiek en daarmee het behoud van de leefbaarheid in een dorp zijn herkenbaar.
Bekijk de documentaire ‘Ulrum, Koppig Dorp’, die vorig jaar juni bij de EO te zien was, hieronder nog een keer: Koppig Dorp Ulrum
