We zijn op het Reitdiep, onderweg van Schaphalsterzijl naar Aduarderzijl. Ik had een vervelingsbelevingsmomentje en dacht: even wat doen wat ik nog nooit gedaan heb. Met het Reitdiepveer naar Aduarderzijl heen en weer. Even met de wagen wat noodzakelijk CO-tweeën, maar wel met schuldgevoel.
Twee fietsers, een stel, nog een stel, en een dame met rollator met twee heren wachten op de kade in Schaphalsterzijl, een oude maar weer nieuwe sluis onder de rook van Winsum bij oostenwind. Aan de overkant ligt De Glis, een schip. Een vrouw is er bezig met een haakse slijper. Dat doen vrouwen tegenwoordig. Daar komt de boot aan, met de gewone naam Reitdiepveer.
Schipper Wijnand de Boer draait het veer behendig van het Winsumerdiep het Reitdiep op. Met een snelheid van zes kilometer per uur, zachtjes over de tinkelende-iwinkelende golfjes van het Reitdiep.“Ik vaar nu op diesel, de accu’s zijn leeg,” legt hij me CO-bewust uit. Hannie de Vries, bootsman of bootsvrouw, verkoopt de kaartjes (een half uur varen voor 2,50! Heen-en weer voor vier euro!). “We zijn een groep vrijwilligers. En een hele goeie groep, want er gaan geen mensen weg. Als de kas leeg is maken we zelf de hapjes voor de jaarlijkse barbecue, die sfeer.” Ze geeft me een puzzel en op de goede oplossing staat een jaarabonnement voor de veerboot. Ik vraag of ze invloed kan uitoefenen op de uitslag, want ik wil ook eindelijk eens een keer wel iets winnen. Besmuikt kijkt ze me aan: “Vul eerst maar eens het formulier in……”
Op de dijk bij Aduarderzijl staart een paar kanonnen ons aan. Dat gaat over de tijd van de Grote Oorlog – 80 jaar is wel erg groot voor een oorlog – van de Spanjaarden die Groningen Stad belegerden en Bommen Berend die dat ook deed. De sluis van Aduarderzijl was cruciaal in de regeling van de waterstand in Stad. Je kon er zo de stad mee verzuipen, bij wijze van spreken. Zoals het Reitdiep de enige scheepsvaartverbinding tussen Stad en de open zee bij Zoutkamp was.
In Aduarderzijl debarkeren de twee fietsers. Ze maken een tochtje van Warffum, met de boot, dan naar Oldenhoven en weer terug. Bootsman, bootsmens ofzo Hannie vertelt in de pauze voor de afvaart: “Aanstaande vrijdag is het feest. De veerdienst bestaat dan vijf jaar en Drs. P. is juist die dag 100 jaar geleden geboren. Vrijdag is het veer gratis en we hebben dan allerlei muziek aan boord en andere feestelijke dingen rond het lied Heen en weer van drs. P.” Oh Drs. P., een van beste taalspelspelers van Nederland. Het lied Veerpont uit 1973, Hannie en ik zingen spontaan de eerste regels:
We zijn hier aan de oever van een machtige rivier
De andere oever is daarginds, en deze hier is hier
De oever waar we niet zijn noemen wij de overkant
Die wordt dan deze kant zodra we daar zijn aangeland
En dit heet dan de overkant, onthoudt u dat dus goed
Want dit is van belang als u oversteken moet
Dat zou nog best eens kunnen, want er is hier veel verkeer
En daarom vaar ik steeds maar vice versa heen en weer
Heen en weer
Heen en weer
Heen en weer
Heen en weer
Terug, want ik doe vica versa, heb ik aan de linkerkant(bakboord) de oude dijk van het Reitdiep, aan de rechterkant (stuurboord) de oever van Het Hogeland. Weet je, zo onder ons, geen politiek of ultra-kritische kritiek, maar gewoon een gedachte, de oever van het Hogeland is eigenlijk een meter te hoog. Je kijkt de hele tocht tegen een oever aan. Wat zou het mooi zijn als het Hogeland wat lager was, om vanaf het water te kunnen genieten van een hofstee aan de horizon, van de landman op het velde en ene fazant die zich in het koren fladdert. De motor van de boot zoemt nog even op de verzwakte accu’s, dat kan net met de wind in de rug. Heel goed, CO-tweeën zo veel mogelijk vermijden.
Ga er heen, mensen, vrijdag, een toeristische topattractie, voor niks!
Oh Zoete Hogeland, land dat net een metertje te hoog is.
Berto Merx
