Eind december trad het personeel van ’t Oldeheem in Kloosterburen naar buiten: men eiste dat het geld dat bij het moederbedrijf Coöperatie Klooster&Buren binnenkwam voor de zorg ook daadwerkelijk aan de zorg werd besteed. Het personeel, verenigd in de personeelsvereniging Loug Hogeland, was onduidelijk over waar het om gaat, om geld, maar hoeveel? Levert het bestuderen van de cijfers meer begrip op voor wat inmiddels een hooglopend conflict is geworden?
Uit de documenten in ons bezit licht meteen één detail op in de lopende rekening over het jaar 2018. Tussen de uitgaven voor de OZB-belasting, accountantskosten en kantoorkosten staat onder nummer 40150 “vergoeding management fee” voor 6050 euro. Volgens een pamflet dat Sitze Rusticus, voorzitter van de personeelsvereninging Loug Hogeland, heeft laten rondgaan, is dit een opmerkelijke betaling: “Het bestuur van de coöperatie heeft besloten de initiator, die zich in de media presenteert als onbezoldigde vrijwilligster, enkele duizenden euro’s zorggeld als management fee over te maken. Dit tegen eigen afspraken in.”
Rusticus doelt hier op Anne Hilderink, boegbeeld van de coöperatie zonder haar naam te noemen. Rusticus maakt echter een kleine fout. Het gaat niet om enkele duizenden euro’s: 6050 euro is het dubbele van enkele duizenden. Welingelichte kringen melden dat ook bij de beheersstichtting een dergelijke factuur is binnen gekomen. “Die hebben we geweigerd te betalen, daar beginnen we niet aan,” zo laat men daar weten. Deze 40150-post is een tomeloze bron van irritatie bij het personeel. Vanaf juni was het functioneren van Anne Hilderink onderwerp van ernstig gesprek – om het heel sober te zeggen – tussen het coöperatiebestuur en het personeel en dan valt een supervrijwilligersvergoeding in augustus in verkeerde aarde. De voorzitter van de coöperatie, Gerlof Aves, verklaart over deze management fee: “Anne Hilderink werd betaald voor het binnenhalen van subsidiegelden. Dit heeft een historie. Anne Hilderink en Sjaak de Hoop, voorzitter van de beheersstichting, zaten in het zogenaamde Kernteam. Daarnaast hadden de coördinator van het zorgteam Nienke Klunder en de administrateur Henk Spoelman zitting in dit Kernteam. Dit Kernteam regelde de zaken binnen het Oldeheem. Tot juni 2017 deden Sjaak en Anne alle werkzaamheden pro deo. Omdat de coördinator zorg en de administrateur betaalde krachten waren, werd besloten dat Sjaak de Hoop en Anne Hilderink vanaf genoemde datum ook zouden worden betaald voor hun werkzaamheden. Anne Hilderink was dus niet de enige die betaald werd, ook de voorzitter van Stichting Beheer werd betaald.”
Voor een goed begrip van de kwestie. Er is een Stichting St. Jan die breed de leefbaarheid bevordert. Er is een Coöperatie Klooster&Buren die allerlei activiteiten onder zich heeft om dit doel te bereiken. Zoals ontmoetingspunten in de dorpen, de kloostertuin, de exploitatie van ’t Oldeheem, en Mien Toentje voor beschut werken. Er is ook nog een stichting die het beheer van ’t Oldeheem op zich neemt. Het is een kluwen. Er zijn cliënten van het Heem die beschut werken in Mien Toentje; zoals ook bewoners van het Heem in de kloostertuin werken. Personeel van het Heem doet ook allerlei werkzaamheden voor de coöperatie. De grieven van het personeel jegens de werkgever Klooster&Buren komen er op neer dat zij ingeschakeld worden voor allerlei werkzaamheden die niets met het verlenen van zorg te maken hebben. En ook dat er onvoldoende mankracht wordt aangetrokken voor het werk, ziektevervanging veel te traag gaat: “Je doet het maar, je kunt een bewoner niet laten staan ook al zijn de uren dat je werkt om,” zo verklaart éen van hen. Men wil niet met naam en toenaam genoemd worden.
De systematiek voor de financiering van de zorg die het Heem verleent is tamelijk eenvoudig. Een cliënt krijgt een zorgindicatie en het daarbij behorend rugzakje met het geld waarmee hij of zij deze zorg kan inkopen. In Kloosterburen, bij een zorgbedrijf in de buurt of waar dan ook. Wie zich bij het ’t Olde Heem aanmeldt krijgt een gesprek waarin bekeken wordt wat men voor de cliënt kan betekenen of dat er zorg elders moet worden ingekocht. Voor de zorg die een cliënt krijgt, betaalt-ie aan de Coöperatie Klooster&Buren het afgesproken bedrag. Een voorbeeld. Een cliënt wil begeleid wonen en heeft daar drie keer per week een wasbeurt voor nodig. Uit zijn budget koopt hij de huur en drie keer een wasbeurt volgens de tarieven die daar voor staan.
De cijfers in de winst- en verliesrekening op 31 december 2016 laten zien dat in dat jaar K&B bijna 431 duizend euro aan zorgopbrengsten heeft ingeboekt en 321 duizend heeft uitgegeven. Dat is 110 duizend euro die cliënten hebben ingebracht en die niet aan zorg zijn besteed. Dat is een kwart van de zorginkomsten die niet aan zorg besteed zijn. Voor 2017 heeft K&B 593 duizend voor de zorg ontvangen en 511 duizend uitgegeven. Dat is 81 duizend euro die cliënten ook hier weer aan zorg hebben gekocht maar die op de bankrekening zijn blijven staan. Als men de resultaten van de verlies- en winstrekening over deze twee jaren beziet, dan valt het op dat deze opbrengsten van de zorg er eigenlijk toe dienen om het verlies van de coöperatie voor de helft te dekken.
Volgens bestuursvoorzitter Alves is het vasthouden van het overschot op de zorguitgaven wel degelijk te rechtvaardigen: “Een overschot op inkomsten wordt gebruikt om een buffer op te bouwen voor eventuele tegenslagen. We hebben twee jaar geleden het Oldeheem gekocht. We hebben vrijwel geen reserves, dus tegenvallers moeten wel opgevangen kunnen worden. Denk hierbij aan kosten als gevolg van extra ziekte van personeel want die moeten wel gegarandeerd zijn van hun loon, bij tegenvallende instroom van nieuwe bewoners of wanneer het aantal inwoners onverwacht daalt. Het betreft namelijk een kwetsbare groep mensen.”
Een bijkomend punt van zorg is de lopende rekening over 2018, zeg maar de stand van zaken van wat er tot nu is binnengekomen en uitgegaan. Voor het onderdeel coöperatie in strikte zin staat de teller medio november 2018 op een tekort van 29.574 euro. Een opmerkelijke post is nummer 46401: de kosten van de midzomermarkt voor een bedrag van 3.322 euro. Het zijn uitgaven die irritatie kunnen opleveren als men bedenkt dat Klooster&Buren strikt alleen inkomsten uit de lidmaatschapsgelden en zeer bescheiden giften incasseert, en dat is over 2018 tot en met november een slordige zes duizend euro. Voorzitter Alves: “Het bedrag aan uitgaven voor het midzomerfeest klopt Dit feest is bedoeld als activiteit voor de bewoners, maar vooral om reclame te maken voor met name onze woon- en zorgactiviteiten. Tegenover de uitgaven staan ook inkomsten die zijn gegenereerd uit onder andere de catering. Daar boven op hebben we er minimaal een extra zorgcontract aan over gehouden.”
Voor het onderdeel ontmoetingspunt ontvangt men voor 2018 vier duizend euro subsidie en dat zal ongeveer over dat jaar de kosten wel dekken. De Kloostertuin heeft alleen inkomsten uit de verkoop van producten, 297 euro tot november. En kost tot dan 939 euro, wat een verlies van 659 euro oplevert. Maar dat is klein bier. Het onderdeel Mien Toentje kostte tot november vorig jaar 11 duizend euro en bracht bijna 28 duizend op. Cliënten in een beschermd werken omgeving doen daar werk als bijvoorbeeld rommel en papier prikken voor de gemeente. Tot november brachten de activiteiten van het onderdeel zorg 586 duizend op. De kosten tot dan zijn 600 duizend euro.
Het jaar 2018 overziend zonder de maand december zien we dat de coöperatie als organisatie minstens op een tekort van 30 duizend euro uitkomt. Dat kan, boekhoudkundig gezien, alleen aangevuld worden met een beroep op de reserves die vooral met de overschotten uit de zorg zijn opgebouwd. Dat is helder. Betreurenswaardig is dat het personeel alleen anoniem aan de interpretatie van de cijfers in dit artikel wilde meewerken. Men beriep zich op de gespannen verhoudingen met het bestuur.
Berto Merx
