De romanogotische zaalkerk in Westernieland was gisterenavond even voor 20.00 uur al volgestroomd met gasten die de derde bijeenkomst in de reeks ‘Nederland, laat Groningen niet zakken’ van Freek de Jonge gingen bijwonen.
De geëngageerde grappenmaker kwam in het voorportaaltje vragen of hij al kon beginnen, maar zo werkt dat niet in het hoge noorden “De buurvrouw is er nog niet” klonk het bij de toegangsdeur en dus werd er keurig gewacht.
Freek de Jonge had het kunnen weten, Freek is namelijk in Westernieland geboren, op 30 meter van de kerk, waar zijn vader drie jaar predikant was (1943 – 1946).
Het Noaberschap is belangrijk voor de Groninger, we passen graag een beetje op elkaar, maar passen we ook goed op onszelf?
Een Groninger is trots, trots op zijn afkomst, de mooie luchten, de akkers, de vergezichten, de taal, de monumentale gebouwen, maar voor het beschermen van de rijkdommen moet Freek de Jonge naar zijn geboortegrond terugkeren.
Al jaren voelen de Groningers het juk van de aardgaswinning, de aardbevingen boezemen angst en onzekerheid in, maar slechts weinigen slaan met de vuist op de dialoogtafel en zeggen STOP.
Natuurlijk waren er wel wat acties, maar erg veel zweetdruppels zullen daar niet van op de voorhoofden van NAM-bestuurders, verantwoordelijke minister(s), politie en Kamerleden zijn gekomen.
Ook van de steun van Freek zullen de verantwoordelijken niet wakker liggen. Natuurlijk is er weer veel (media) aandacht, maar de actiebereidheid zal onder de nuchtere Groningers niet groter worden. Freek: “Daar gaat het mij ook niet om, mijn inbreng is meer bemoedigend bedoeld. Ik ben inmiddels 72 en heb dat gedoe op de barricades wel achter me. Nee, ik kom de geest in de bevolking blazen.”
Het was wel een mooie, warme bijeenkomst: Freek grapte leuke anekdotes bij elkaar, Arnold Veeman zong nog mooier en intenser dan anders, Pé Daalemmer ging nog dieper door de knieën dan in zijn jongste jaren, het koor Noorderlicht zong het protestlied met volle overgave en het duo Maartje en Kine vermaakten het publiek met sprankelende teksten.
Het meest indrukwekkende was het gezamenlijk zingen van het Groningse volkslied, kippenvel! (Filmpje onderaan dit artikel)
Tussen de artiesten door werden een aantal mensen geïnterviewd door Freek.
Koos Wiersma toonde zich een ware burgervader: “Zeker is onze gemeente getroffen. Over 5000 woningen zijn er al 2240 schademeldingen geweest, dat raakt mensen, dat raakt mij, niet alleen materieel, maar ook emotioneel. We voelen ons onveilig en niet serieus genomen. Het lijkt alsof je ergens met je auto rijdt en ieder moment door een NAM-auto kunt worden aangereden. Vervolgens wil de NAM de schade zelf regelen en zegt dat de krassen en deuken al in je auto zaten. De hele problematiek is verstikt en verstard in regels. Het Rijk moet meer verantwoordelijkheid nemen en meer geld bijleggen dan het tot nu toe doet. Ik ben een voorstander om de getroffen dorpen meer ruimte te geven om zaken af te behandelen.”
Freek sprak ook met John Lanting, een vermoeide en murw geslagen actievoerder.
John: “Ik ben inderdaad moegestreden, moe van arrestaties en verhoren, maar het meest frustrerende is dat er niet naar je geluisterd wordt. Natuurlijk hebben we actie gevoerd, veel meer en harder dan bekend geworden is, maar dat is verzwegen.”
Peter Kodde van Milieudefensie voert ook al tijden actie tegen de gaswinning.
Peter: “Alles wordt afgestemd tussen NAM en Ministerie. De NAM wil zolang het winstgevend is gas naar boven blijven halen om daarna de boel de boel te laten. Het ergste is dat de trotse bewoners van dit gebied niet gehoord worden.”
De bijeenkomst werd afgesloten met een aangepaste versie van ‘Het is nog nooit zo donker geweest of het werd wel weer licht.”
Na de bijeenkomst vroeg ik wethouder Kor Berghuis wat hij van de avond vond.
Berghuis: “Het was een mooie avond, goed om aandacht te genereren voor de problematiek. Beetje humor, erkenning van een westerling, erkenning die we missen uit Den Haag. Ja, burgemeester Wiersma was behoorlijk fel, hij heeft het ook helemaal gehad met dit gedoe. De erkenning voor de slachtoffers, de gedupeerden is er niet of niet meer. Misschien zou erkenning wel het belangrijkste zijn.”
En dan Freek, optreden in zijn geboorteplaats, in de kerk waar eens zijn vader bemoedigende woorden heeft gesproken. Hoe was dat, hoe voelde dat?
Freek: “Het was heel bijzonder, ik voelde het de hele avond, ik voelde me gedragen. Ik roep niet op tot harde acties of strijd. Ik hoop dat de mensen meer energie in deze prachtige provincie willen steken, hun afwachtende houding laten varen. De Goden gaven ons de seizoenen, het ritme van de natuur, de vruchten, maar we geven bijna niets meer terug.”
Uw verslaggever sprak ook nog met Arnold Veeman, zijn woorden worden meegenomen in het interview dat we binnenkort met hem hebben.
